windmill

Materialen.

• Totaal 8 meter spinnaker van 150 cm breed, Carrington 42 grams.
• l rol dubbelzijdig tape van 5-6 mm breed.
• 5 meter dacronband, 3-4 cm breed.
• 60 meter dacronlijn, 35 kg trekkracht.
• 12 meter gevlochten lijn, 3-4 mm.
• Stevig polvester naaigaren, even­tueel in de kleur van de vlieger.
• Stevige 4 lijns handgrepen.
• Bovenlijnen 150 kg dyneema (22,5 - 40 meter).
• Onderlijnen 100 kg dyneema (22,5 - 40 meter).

Schotjes.
Eerst maak je volgens de bijgevoegde tabel een mal van stevig karton. Trek een rechte lijn van 130 cm en zet hierop de koorde-afstanden (in cm) uit. Zet nu punten op de gegeven coördinaten naar boven en naar beneden (in mm). Indien in de tabel maten niet zijn vermeld trek je een rechte lijn tussen het laatst vermelde punt en de eerstvolgende coördinaat. Verbind de getekende punten nu met een vloeiende lijn. Het profiel is inclusief een zoom van 5-6 mm. Snij de mal uit het karton. Maak nu met behulp van de mal 13 schotjes van spinnaker. Teken de zoom op de schotjes met behulp van een mal die rondom 5-6 mm kleiner is. Zelf heb ik 10 rode, l witte en 2 blauwe schotjes gemaakt. De blauwe zitten aan de uiteinden van de vlieger en de witte zit in het midden, omdat de twee middelste cellen in het onderdek wit zijn. Plak een strook tape van K) cm op de zoom van de rechte voorzijde van elk schotje (daar waar de opening komt). De opening loopt aan de "onderzijde" van het schotje van koorde-coördinaat O tot en met 7,5 cm. Verwijder de beschermlaag en vouw de zoom precies op de zoomlijn om. Plak 2 kleine stukjes tape op de omgevouwen zoom en plak een stukje dubbelgevouwen dacron van 10 cm op de omgevouwen zoom. Naai het dacron vast op de "cel-opening van het schotje. Dit dacron dient om de cellen beter open te houden, vooral als de vlieger op de grond ligt of net opstijgt. Maak zo alle schotjes gereed.

Profielmaten

Koorde cm	Onder in mm	Boven in mm
0 2,5 5 7,5 10 12,5 15 17,5 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135	9 .. .. 84 87 91 .. .. .. 97 .. 95 92 91 87 .. .. 81 .. 75 71 68 64 62 59 .. 49 .. .. 35 32 ..	-9 37 60 76 86 92 96 .. 98 96 93 89 .. 82 78 72 67 60 54 47 39 33 26 19 .. .. .. .. .. .. -18 ..

Onder- en bovendek.
Neem een stuk spinnaker van 150 breed en 250 cm lang. Leg het glad op tafel met een 150 cm zijde naar je toe en begin met een zoom van 6 mm af te tekenen. Zet nu gemeten vanaf deze zoom 12 lijnen over de breedte van de stof. Steeds op een afstand van 20 cm. Teken na de laatste lijn weer een zoom van 6 mm. Er blijft nu ongeveer 8 cm stof over. Snij dit af. Teken nu haaks op deze lijnen, aan de bovenrand van de stof, een zoom van 6 mm. Plak tape op de zoom en vouw hem om. Vervolgens de zoom vaststikken. Dit wordt de neuszijde van de vlieger (in de tekening is dit de bovenste zijde). Trek nu 6 mm rechts van de lijnen die de plaats van de schotjes aangeven, een dunne hulplijn. Tus­sen de beide lijnen wordt later de tape geplakt voor het schotje. Maak op dezelfde wijze het boven-dek. Als je in het boven- en/of onderdek een motief wilt aanbren­gen moet je dit nu doen (met spin­naker of acrylverf). Als de schotjes eenmaal genaaid zijn kan dit niet meer. Mijn eigen Windmill-Q3 heeft een rood boven- en onderdek en blauwe zijkanten (vinnen en buiten- ste schotjes). De twee middelste cellen in het onderdek zijn wit (met een wit schotje). Op dit witte vlak zit in het blauw de aan het begin van deze beschrijving getekende Q. Tip: plak de tape altijd op de zoom zelf (op het stuk dat wordt omge-vouwen dus). De zoom wordt dan met tape en al omgevouwen. Op deze wijze rimpelt de zoom niet. Vouw steeds stukjes van 20-30 cm per keer. Voorzichtig strak trekken en plakken.

Toomlusjes.
Vouw een strook dacron dubbel met een scherpe vouw. Vouw het dacron terug open en plak een strook tape aan de binnenzijde tegen de rand over de volledige lengte. Plak het dacron nu dubbel. Plak een tweede strook tape op dezelfde plaats aan de buitenzijde. Knip nu 44 stukjes van l cm breed. Knip volgens de tekening de lusjes af. Ter extra versteviging heb ik de lusjes na het naaien over de stiknaad vastgelijmd met secondelijm. Laat enkele druppels op het genaaide lusje vloeien. Verdeel eventueel met de tip van de tube. Wrijf de lijm niet uit met je vinger, daar krijg je spijt van.

Vinnen.
Maak volgens de tekening twee vinnen van Spinnakernylon. Zoom de twee korte zijden om met tape en stik ze vast. Plak en stik aan de binnenzijde van de vinnen een strook dacron. De langste strook ligt l cm van de zijkant af. De kortere begint en eindigt halverwege (dus op respectievelijk 42 en 33 cm). Laat het dacron aan het uiteinde in de vorm van een toomlusje ongeveer l cm uitsteken. Knip dit uiteinde in dezelfde vorm als de toomlusjes. Pas op: de vinnen zijn niet alle gelijk maar eikaars spiegelbeeld. In mijn Windmill-Q3 heb ik de vinnen blauw gemaakt, net zoals de buitenste schotjes. Leg nu de mal van de profielen op de langste zijde van de vinnen. Kijk goed op de tekening hoe de vinnen aan het onderdek en de buitenste schotjes komen. Trek nu met een potlood de onderzijde van de profielvorm over op het Spinnakernylon. Over deze lijn wordt straks genaaid. De vinnen sluiten dan mooi aan op de vorm van het profiel.

Innaaien schotjes.
Rol het onderdek, beginnend aan de rechterzijde op. Plak met tape de vin en het eerste schotje op het onder­dek. Kijk even goed hoe dit moet. De naden moeten aan de binnenzij­de van de vlieger komen. Vergeet niet het eerste toomlusje mee te plakken. Naai nu alles zorgvuldig vast. Plak hierna een strook tape voor het tweede schotje. Plak de tape tussen de lijn en de hulplijn. Plak aan de andere zijde van de stof de 3 boven­ste toomlusjes op O, 37 en 74,5 cm vanaf de bovenzijde. Verwijder nu de beschermlaag en plak het schotje zorgvuldig (stuk voor stuk) op de tape. Als je aan het schotje een zoom hebt van 5-6 cm plak je de rand van de zoom simpelweg tegen de hulplijn. Begin precies bij de overgang tussen het dacron op het schotje en het begin van het onder-dek. Stik het schotje vast. Let er op dat de aan- en afhechting zorgvuldig gebeurt. Naai telkens als je een toomlusje passeert enige malen heen en weer zodat de losjes stevig aan het onderdek komen te zitten. Op deze plaats grijpen de krachten aan de vlieger. Als je heel netjes wilt doen stik je nogmaals, maar dan langs de rand van de zoom. Het plakband kan dan niet meer losko­men en er kan geen vuil tussen gaan zitten.
Stik en plak zo alle schotjes en de tweede vin aan het onderdek. Het werkt het handigst als je het stuk van de vlieger dat reeds genaaid is oprolt en het stuk dan nog moet gebeuren afrolt. Zodoende blijft de vlieger een klein pakketje waarmee je eenvoudig kunt manoeuvreren. Plak en stik vervolgens de andere schotjes. Bevestig hierna de schotjes aan het bovendek (rol de vlieger weer op en af tijdens het naaien). Voor het naaien van het laatste schotje aan het bovendek rol je de hele vlieger strak op. Vouw nu het bovendek om de ene en het onder­dek om de andere zijde van het pakketje. Plak en naai de laatste naad dicht. Langs de opening van de cel kan nu de vlieger weer naar buiten worden getrokken. Snij nu het boven- en onderdek in een rechte lijn af op het einde van de schotjes. Vouw een strook dacron om de staartzijde af te werken. Vouw, plak en stik het dacron om de staartzijde. Vergeet niet de resterende 12 lusjes van de ondertoom mee te stikken. Naai op de lusjes weer een paar maal heen en weer.
Het doek is nu klaar.

De toom.
De toom bestaat uit 2 symmetrische delen. Gemakshalve is er in de tekening maar l getekend. De primaire toom wordt gemaakt van de dacron lijn. De secondaire van de 3-4 mm gevlochten lijn (toomdraad). De primaire toomlijnen vormen telkens paren. Er komen dus 4x3 paren bijeen. Maak de paren uit l stuk lijn. Test eerst op een los stukje draad hoeveel lijn je gebruikt voor het leggen van een toomknoop met borg en een lusje (de in de tekening vermelde lengten zijn de lengten na het knopen). In mijn geval kostte een lusje l cm en een toombevestiging aan het onderdek 4 cm. Alle lijnen moesten dus 5 cm langer worden gemaakt. Pas op dat er bij het vastknopen van de lijnen geen slagen in zitten. Maak zo alle primaire toomlijnen aan het onderdek. Knoop nu van de gevlochten lijn de secondaire toom. Dit deel bestaat uit 3 draden. Neem een lijn dubbel. Neem een tweede lijn en leg het begin hiervan gelijk met het dubbel-gevouwen deel. Knoop een lusje van ongeveer 2-3 cm. Knip nu het uitstekende deel van de derde lijn kort af (afsmelten). Zo krijg je een nette knoop met drie lijnen. Bevestig nu de drie lijnen door middel van een toomknoop aan de drie bovenste delen van de primaire toom. Bevestig ook een lijn aan het onderste deel van de toom. Deze lijn is 100 cm lang. Het is verstandig om deze lijn bijvoorbeeld 160 cm te maken met knopen van 80 tot 160 cm (om de 10 cm) .De toom kan dan op verschillende lengten aan de onderste stuurlijnen worden vastge­maakt. Tijdens het vliegeren heb ik hier veel plezier van. Bij harde wind rekken de onderlijnen minder dan de bovenlijnen. Bovendien kun je de stand van je handgrepen dan naar eigen smaak en kunde beïnvloeden.

Vlieggedrag.
De eerste vlucht was voor mij een sensatie. Het waaide niet erg hard (3 a 4 Beaufort) maar toch stond ik nog voordat de vlieger op zijn hoogste punt was 10 nieter verderop (lengte stuurlijnen was 40 meter). Wat een brute kracht. Hou hier dus rekening mee bij het voor de eerste keer oplaten. De Windmill-Q3 laat zich zowel op de twee- als op de vierlijnsmanier besturen. Bij het sturen op de tweelijnsmanier klapt de vlieger aan de randen van het windbereik soms in elkaar. Dit komt dan doordat je handen te veel lengte verschil in de lijnen geven. Meestal herstelt dit zich wel voordat hij de grond raakt.Mocht je toch neerstor­ten dan is er nog niets aan de hand. Het is immers een vierlijner. Hij stijgt gemakkelijk weer op (desnoods onderste boven). In de praktijk stuur je het beste met de combinatie van de vier- en de tweelijns manier. Om goede spins om het centrum te kun­nen maken is dit zelfs noodzakelijk.

Zoals ik al beschreef is deze vlieger een echt sleurbeest. Opvallend is dat hij in de hoeken en ook recht boven je hoofd nog flink trekt. Ik heb het nog niet geprobeerd, maar ik denk dat je deze foil bij windkracht 6 of hoger beter thuis kunt laten, of je moet van het grotere werk houden! Doordat deze vlieger 4 lijnen heeft kun je de trekkracht wel eenvoudig regelen hetgeen nauwkeurig moet gebeuren. Door de trekkracht krijg je al snel zere polsen. Zelf vlieg ik deze vlieger met een eenvoudig "tuigje". Aan de bovenzijde van beide handgrepen zit een stevig nylon touw. Dit touw loopt onder mijn achterwerk door. Ik kan als het ware op deze lijn gaan zitten. De grootste krachten kun je dan bedwingen met je lichaamsgewicht, terwijl je met je handen alleen de onderzijde van de handgrepen gebruikt om te sturen. Als de onderlijnen goed zijn afgesteld, dan gaat de vlieger als je de handgrepen loslaat en de vlieger alleen met je lichaam vasthoudt, toch vanzelf recht om­hoog. Dit kun je veel langer volhouden. Pas wel op bij harde wind. Deze vlieger trekt dus echt hard en een kleine toename van de wind zorgt voor veel extra kracht!
Verder gedraagt de Windmill-Q3 zich zoals andere vierlijners. Omdat hij groot is reageert hij rustig en voorspelbaar. Hij is in de lucht veel stabieler dan bijvoorbeeld een Revolution. De cellen vullen zich door de grote, naar voren stekende openingen zeer gemakkelijk met lucht. Bij het achteruit of onderste boven vliegen doet zich een eigenaardig verschijnsel voor. Omdat de lucht uit de cellen stroomt wordt de vlieger veel slapper. Hierdoor wordt hij een stuk minder hoog. Hij wordt als het ware in elkaar gedrukt. Zodra je weer de andere kant op stuurt vullen de cellen zich weer en krijgt de foil zijn normale postuur terug. De Windmill-Q-3 maakt mooie grote en vloeiende loopings. De kleinst mogelijke spin is, zoals gebruikelijk bij vierlijners, een spin rond zijn eigen centrum.
Als je nog nooit met een vierlijner gevlogen hebt begin dan voorzichtig. Het lijkt eenvoudig maar pas op. Als deze krachtige vlieger eenmaal begint te tollen, dan is het voor een onervaren bestuurder moeilijk om hem te volgen en onder controle te houden. Dat ligt niet aan de vlieger. Dat is de (on)kunde van de piloot! Vrees niet! Als je voorzichtig start kun je na een middagje oefenen al heel aardig en gecontroleerd vliegen. De moeilijker trucs komen vanzelf zoals landen op de rugzijde, rollen over de grond enzovoort. Voor de beginner is het een aardige truc om de vlieger te laten dansen. Telkens 10 cm opstijgen en dan weer terug laten zakken op de grond.

Slot.
Je hebt na het naaien vast nog wel wat stof over. Maak gelijk even een zakje. Het is verbazend om te zien dat zo'n grote vlieger zich laat opbergen in een froudraal van 45 x 10 x 10 cm. Als laatste dan nog een opmerking. Wees voorzichtig. Deze vlieger trekt echt hard als het een beetje begint te waaien. Veel succes en heel veel plezier....