Parafoil

Dit artikel is ons voor publicatie ter hand gesteld door de ontwerper Hugh R.D. (Stretch) Tucker en verscheen eerder in de rubriek "design workshop" van Kite Lines.

Tijdens een "Maryland Kite Society's" vliegerweek-end kwam het onderwerp "parafoils" ter sprake. Daarbij kwam naar voren dat veel mensen wat huiverig zijn om zelf een parafoil te bouwen, omdat er nogal wat nadruk ligt op de wijze waarop het rugprofiel (ronding) gemaakt moet worden. Wat we meenden nodig te hebben was een parafoil met "rechte" lijnen! De volgende morgen ontwierp ik het navolgend model. Het bevat diverse ideeën om de moeilijkheidsfactor terug te brengen. Bijvoorbeeld:

1. de lengte van de ribben werd afgestemd op de rolbreedte van de verkrijgbare stof.
2. kielen met twee toombevestigingspunten die uit één stuk bestonden waaraan driehoekige lussen komen.
3. een klein formaat van 1,5 m2 is een werkzaam model om mee te experimenteren.

Indien de instructies worden gevolgd ontstaan er geen problemen. Realiseer je een aantal zaken vooraf:

1. alle zomen zijn plat; het orienteren van de ribben, kielen, rugen buikpanelen ten opzichte van elkaar vindt plaats vanaf de neuszijde.
2. de zomen van de twee buitenribben zitten aan de buitenzijde van de vlieger.
3. de naaimachine zal zich nooit binnen in de vlieger bevinden, tenzij je de instructies niet opvolgt, dan heb je, een schaar nodig!

Benodigd gereedschap.

• potlood of pen.
• soldeerbout(pistool) met mesvormige punt.
• winkelhaak
• pennemes of schaar.
• naaimachine.

Benodigd materiaal.

• 2 stukken karton voor mallen. Een ± 15 x 100 cm voor de ribben, de andere ± 15 x 90 cm voor de kielen.
• 2 stukken ripstop nylon, 103 x 156 cm (afhankelijk van de voorhanden zijnde stofbreedte) ten behoeve van de rug- en buik panelen.
• 2 stukken ripstopnylon van 300 x 103 cm voor de ribben en kielen.
• 165 cm stevig band met een breedte van 1 cm om de toomlussen en enkele staartlussen van te maken.
• 25,5 m 45 kg dacron polyesterlijn voor de tomen.

Uitsnijden.
Maak eerst de twee mallen voor de ribben en kielen. De afmetingen staan in tekening 1. De vermelde maten zijn de "klaarmaten", dus hieraan bij het uitsnijden van de stof nog de benodigde zoombreedte toevoegen. Ik voeg er 1,5 cm aan toe voor een dubbelgevouwen zoom (hierop wordt onder "stikken" teruggekomen). Plaats de mallen op de stof, waarbij we met het meeste economische gebruik van de stof rekening houden. De ribben liggen parallel aan elkaar, de kielen worden wat verschoven (tekening 2). Je hebt 11 ribben en 6 kielen nodig. Snij nu het rug- en buikpaneel uit (uitgaande van de beschikbare rolbreedte) met een lengte van 150 cm plus 1,5 cm extra aan alle zijden. Zorg er voor dat de neuszijden zuiver rechthoekig worden uitgesneden, hierna parallel aan de neuszijde op de juiste lengte weer uitsnijden. Het uitsnijden kan met behulp van de winkelhaak en een pennemes gebeuren. De uitgesneden zijden eindigen later inwendig in een zoom. 9 van de 11 ribben (niet in de buitenribben) bevatten ieder 2 gaten, waardoor de lucht zich over de kanalen kan verdelen. Gebruik voor het uitsnijden van deze gaten het soldeerpistool. Snij eveneens met het soldeerpistool 12 10 cm lange stukken van het stevige band voor de toomlussen en 2 stukken van 5 cm voor staartlussen.

Plaatsbepaling.
Teken op de rug- en buikpanelen een aantal lijnen met 15 cm tussenruimten waar de ribben moeten komen. (tekening 3). Begin op 1,5 cm vanaf de zijkant; dat is de zoomlijn. Zorg er voor dat de lijnen parallel getrokken zijn èn loodrecht op de neuszijde. Deze lijnen zijn de stiklijnen voor de ribben. Draai het buikpaneel om en teken op 30 cm onderlinge afstand (te weten om de andere rib) kielbevestigingslijnen af.

Stikken.
Neem goede nota van navolgende aanwijzingen, lees eerst het hele hoofdstuk door om de volgorde te begrijpen.

1. Vouw en stik een 0,75 cm dubbele zoom (2 x omslaan).
   a. op de neuszijde en aan de zijkanten van het rugpaneel.
   b. op de neuszijde en aan de zijkanten van het buikpaneel.
   c. Alle randen van de ribben.
   (opmerking: Leg de buiten ribben tegengesteld neer, zodat de zomen aan de binnenkant komen).
2. Vouw en stik een 0,75 cm dubbele zoom op alle randen van de kielen, maar leg ze zo neer, dat je 3 linkse- en 3 rechtse kielen krijgt.
3. Vouw en stik 10 cm van het 1 cm brede stevige band op alle kielen op de gemarkeerde punten. Stik het band aan dezelfde zijde als de zomen.
4. Leg het rugpaneel zo neer, dat d0 rib- lijnen zichtbaar zijn. Begin aan de linkerzijde. Neem een van de ribben zonder gaten en naai de rugzijde van de rib aan de rand van het paneel vast. De zomen van de rib liggen hierbij op elkaar, waarbij de rib zelf plat op het rugpaneel ligt. Stik nu zorgvuldig in het midden van de zoom twee delen aan elkaar. Let op dat de juiste buiten ribben worden gebruikt.
   Ga vervolgens van links naar rechts door met het bevestigen van de overige ribben aan het rugpaneel op de eerder getekende lijnen. (De stikvolgorde èn richting van de zomen staan in teken ning 4 A 1 t/m A 11).
5. Leg het buikpaneel op zijn rug (buitenzijde zichtbaar) met zijn zomen naar beneden gericht. Stik nu de kielen - te beginnen aan de linkerzijde - om de andere lijn vast. Zie tekening 4 voor de stikvolgorde B 1 t/m B 6 waarbij op de zoomrichting gelet moet worden.
6. Leg het rugpaneel op zijn rug, de ribben zichtbaar. Leg het buikpaneel op zijn buik, de kielen liggen er onder. Beide panelen liggen naast elkaar, waarbij de neuszijden van nu af zijn gericht. Het rugpaneel ligt links van het buikpaneel.
   Stik de buitenrib aan de rechterlijk zijde van het rugpaneel aan de linker rand van het buikpaneel. Hierbij is het handig het buikpaneel en de kielen op te rollen om ze onder de machinearm door te kunnen schuiven. Trek iedere rib tezamen met het rugpaneel naar links en naai deze achtereenvolgens aan het buikpaneel op de vooraf getekende lijnen. Let op dat de kiel uit de weg wordt gehouden, nadat er een rib is vastgezet. Ribben en kielen worden op dezelfde lijnen vastgestikt. Nadat de laatste buitenrib aan het buikpaneel is genaaid heb je een bijna complete vlieger links van de naaimachine liggen.
7. Het enige dat nu resteert is de staartzijde af te maken. Bij de buikpanelen steekt 10 á 12 cm stof achter de ribben en kielen uit, terwijl dit 4 á 5 cm is bij het rugpaneel. Leg de vlieger op een vlakke ondergrond op de buikzijde neer met de neuszijde naar achteren. Leg de kielen er plat onder en strijk de vlieger (met de hand) zo vlak mogelijk. Snij nu met een soldeerpistool en een winkelhaak het rug- en buikpaneel gelijk, zodanig dat er 4 cm achter de kielen en ribben overblijft. We werken het staartdeel als volgt af:
   a. Trek voorzichtig het buik- en rugpaneel, dat door het afbranden aan elkaar zit, los. Sla beide panelen 2 x over 0.75 cm naar binnen om en stik een zoom. Stik in de hoeken en in het midden van de staartzijde een lusje op het buikpaneel.
   b. Stik nu beide zomen aan elkaar maar laat in het midden van iedere kamer 5 cm open teneinde de lucht te laten ontsnappen. Dit moet heel zorgvuldig gebeuren, anders treedt scheefhangen op.

De toom.
Leg een stuk lijn klaar van 30 cm. Neem 6 lijnen van 4 m. Neem er 3 vouw ze dubbel en leg in het midden een overhandse knoop, zodat je een lus en 6 lijntjes van ± 2 m. 2 ervan gaan naar de buitenste neuskielen. Overal geldt verder dat er symmetrisch wordt gewerkt. Check voortdurend of links en rechts gelijk van lengte is. Neem de volgende 2 lijntjes en verbindt ze aan de naastliggende neuskielen; deze worden wel 7,5 cm korter dan de vorige 2. De 2 resterende lijntjes gaan naar de neuskielen in het midden en zijn 5 cm korter gemaakt.
Hetzelfde doen we met de overige 3 afgeknipte toomlijnen, die we aan de staartkielen verbinden. De lengten blijven dezelfde. We streven er naar dat de buikzijde geheel vlak blijft. We verbinden de neus- en staartkieltoomlijnen met elkaar met het apart gelegde stukje lijn van 30 cm. Hierin nemen we een ring op, waarmee we iets kunnen schuiven om op de diverse windkrachten te kunnen inspelen.
Heeft de vlieger een luchtanker nodig? Nee, maar als je dat wenst doe dat dan. Hang het 2,5 á 3 m achter de vlieger. De maten voor zo'n luchtanker heb ik ook in een tekening vermeld.

De toekomst.
Als je later hiervan een vergrote versie wilt gaan maken, bedenk dan wel, dat bij het vergroten van het model er meer ribben nodig zullen Zijn. Allerlei variaties zijn de moeite van het proberen waard. Dom Jalbert gaf ons de parafoil, maar het was geen afgesloten onderwerp!